گورانشاه Guranshah/ ملک الکورانیین/ King of Gurans

گورانشاه در شاهنامه فردوسی

در چکامه ای از شاهنامه فردوسی (شرح نبرد کیخسرو و افراسیاب) از گوران شاه نام برده شده است:

بيک دست مرطوس را کرد جاي
منوشان خوزان فرخنده راي

که بر کشور خوزيان بود شاه
بسي نامداران زرين کلاه

دو تن نیز بودند همرزم سوز

چو « گوران شه » آن گرد لشكرفروز

وزو نيوتر آرش رزم زن
بهر کار پيروز و لشکر شکن

يکي آنک بر کشوري شاه بود
گه رزم با بخت همراه بود

دگر شاه کرمان که هنگام جنگ
نکردي بدل ياد راي درنگ

بنابر این قرائت از شاهنامه گورانشاه، شاه کشوری (ولایتی) بود که نامش ذکر نشده است و آرش نیز شاه کرمان و منوشان شاه خوزستان بودند.

در تعریف گوران، دهخدا به نسخه بروخیم شاهنامه استناد کرده که مضمون آن با نسخه دیگر شاهنامه متفاوت است:

لغت‌نامه دهخدا :  گوران . (اِخ ) نام سرزمینی است . (فهرست ولف ) :

دگر پهلوان طوس زرینه کفش
که او بود با کاویانی درفش

به یک دست مرطوس را کرد جای
منوشان و خوزان فرخنده رای

که بر کشور پارس بودند شاه
منوشان و خوزان فرخنده رای

وز آن دورتر آرش رزم سوز
چو گوران شه آن گرد لشکرفروز.

یکی آنکه بر خوزیان شاه بود
گه رزم با بخت همراه بود

یکی شاه کرمان که هنگام جنگ
نکردی بدل یاد رای درنگ

در این قرائت از شاهنامه آرش شاه خوزستان و گورانشاه شاه کرمان بود

(شاهنامه چ بروخیم ج 5 ص 1279)

جنبش فرهنگی گوران

گوران، زبانی مستقل از زبان کُردی و از گروه زبانهای ایرانی شمال غربی و هم خانواده با زبانهای تالشی، وفسی، گیلکی و سمنانی است. گوران بزرگ شامل گویشهای هورامی (لهون، تخت)، گوران (ژاوروئی-پاوه ای، باجلان، عبدالملکی، زنگنه-کندوله ئی، جباری، همه وند، گهواره ای و ...)، شبک و زازا (دیملی) و ... میباشد که در زاگرس مرکزی، شمال عراق و شرق آناتولی رواج دارد.

Next Post

گوردخمۀ روانسر در دل کوه یَره وِل

س فروردین 16 , 1401
گوردخمۀ روانسر در دل کوه یَره وِل  روانسر دارای آثار پیش از تاریخی و تاریخی مهمی بوده قدیمیترین آثار سکونت انسان در اطراف روانسر به دوره پارینه سنگی میانی تا فرا پارینه سنگی بازمیگردد(حدود ۵۰ هزار سال تا ۱۲هزارسال پیش) که بقایای آنها در غارهای کولیان، جاوری و رودخانه گراب […]

You May Like